កំណើនឥណទាននៅកម្ពុជា៖ ដាវមុខពីរសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងយុទ្ធសាស្ត្រទប់ស្កាត់ហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច

១. សេចក្តីផ្តើម៖ ឥណទានជាកម្លាំងចលករ និងសំណួរពីនិរន្តរភាព

វិស័យហិរញ្ញវត្ថុដើរតួជាកម្លាំងចលករស្នូលជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជា។ ការផ្តល់ទុនវិនិយោគ និងការពង្រីកលទ្ធភាពឥណទាន (Credit Access) បានលើកកម្ពស់អាជីវកម្ម និងបង្កើនការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន។ ទោះជាយ៉ាងណា កំណើន ឥណទាន ក្នុងល្បឿនយ៉ាងលឿនបានបង្កជាសំណួរយ៉ាងធំអំពី និរន្តរភាព និងហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដែលលាក់កំបាំង។

នៅក្នុងបរិបទដែលទីផ្សារក្នុងស្រុកនៅតែមានភាពរសើប ការគ្រប់គ្រងកំណើននេះទាមទារការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់។ អត្ថបទវិភាគនេះនឹងពិនិត្យមើលទំនាក់ទំនងរវាង កំណើនឥណទាន ខ្ពស់ និងហានិភ័យដែលអាចកើតមានចំពោះស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច ដោយផ្តោតលើតួនាទីរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) ក្នុងការរក្សាលំនឹងប្រព័ន្ធ។

២. ទំហំឥណទាន៖ ហេតុអ្វីកម្ពុជាមានសមាមាត្រខ្ពស់ជាងគេ?

កំណើនឥណទាន នៅកម្ពុជាគឺគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ តាមរបាយការណ៍របស់ NBC ទំហំប្រាក់កម្ចីសរុបបានបន្តកើនឡើងឥតឈប់ឈរ។ សមាមាត្រ ឥណទានធៀបនឹង GDP (Credit-to-GDP Ratio) របស់កម្ពុជាបានឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់ជាង ១៥០%។ ការណ៍នេះមានន័យថា ទំហំឥណទានដែលបានផ្តល់ឲ្យវិស័យឯកជនគឺធំជាងទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចសរុបប្រចាំឆ្នាំទៅទៀត ដែលបង្ហាញពីការប្រុងប្រយ័ត្នម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។

កត្តាចម្បងដែលជំរុញ កំណើនឥណទាន មានបី៖

• តម្រូវការទីផ្សារ: កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរហ័សជំរុញតម្រូវការប្រាក់កម្ចីសម្រាប់វិនិយោគ និងពង្រីកអាជីវកម្មខ្នាតតូច និងមធ្យម។
• ចរន្តអចលនទ្រព្យ: វិស័យអចលនទ្រព្យដែលរីកដុះដាលបានស្រូបយកចំណែកឥណទានដ៏ធំ។
• បរិយាប័ន្នហិរញ្ញវត្ថុ: ធនាគារពាណិជ្ជ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពង្រីកបណ្តាញសាខា និងផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែងាយស្រួល។

៣. ហានិភ័យលាក់កំបាំង៖ បំណុលគ្រួសារ និងអចលនទ្រព្យ

ទោះបីជាឥណទានជំរុញ GDP ក៏ដោយ វានាំមកនូវហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចធំៗ៖

• បំណុលគ្រួសារ និងការប៉ះពាល់ដល់ការចំណាយ: បំណុលគ្រួសារខ្ពស់ ប៉ះពាល់ដល់ការចំណាយ (Consumption) របស់ប្រជាជន ព្រោះពួកគេត្រូវចំណាយច្រើនលើការសងបំណុល។ ប្រសិនបើមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច គ្រួសារទាំងនេះនឹងពិបាកសងត្រឡប់ ដែលបង្កើនអត្រា បំណុលមិនដំណើរការ (NPLs) ។
• ការប្រមូលផ្តុំកម្ចីលើអចលនទ្រព្យ: ការចាក់ឥណទានច្រើនទៅលើវិស័យអចលនទ្រព្យធ្វើឲ្យវាងាយរងគ្រោះនឹងការប្រែប្រួល។ បើ តម្លៃអចលនទ្រព្យ ធ្លាក់ចុះ អតិថិជន និងធនាគារនឹងខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ។
• បញ្ហាកម្ចីក្រៅផ្លូវការ: បញ្ហា កម្ចីក្រៅផ្លូវការ បន្តគំរាមកំហែងស្ថិរភាពសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចដោយសារអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់។ បញ្ហានេះទាមទារការសហការរវាងស្ថាប័នដើម្បីពង្រឹងកិច្ចការពារអតិថិជន។
• ហានិភ័យប្រព័ន្ធ: ហានិភ័យខ្ពស់បំផុតគឺការដួលរលំឥណទានដែលអាចអូសទាញវិស័យហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូលឲ្យជួបវិបត្តិសាច់ប្រាក់។

៤. យុទ្ធសាស្ត្រ NBC៖ គោលនយោបាយប្រុងប្រយ័ត្ន និងការការពារអតិថិជន

ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានអនុវត្ត គោលនយោបាយប្រុងប្រយ័ត្ន (Macroprudential Policies) យ៉ាងសំខាន់ដើម្បីទប់ស្កាត់ហានិភ័យ៖

• ការដាក់កម្រិត LTV (Loan-to-Value Ratio): NBC កំណត់កម្រិតឥណទានធៀបនឹងតម្លៃទ្រព្យបញ្ចាំ ជាពិសេសលើអចលនទ្រព្យ ដើម្បីបន្ថយល្បឿនកំណើនកម្ចីហួសហេតុ។
• ការពង្រឹងស្ថិរភាព: តម្រូវឲ្យស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុរក្សាកម្រិតដើមទុន និងសាច់ប្រាក់ងាយស្រួលខ្ពស់ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការខាតបង់។
• ការលើកកម្ពស់ចំណេះដឹងហិរញ្ញវត្ថុ: NBC ជំរុញការអប់រំ និងដាក់ឲ្យអនុវត្ត ស្តង់ដាកិច្ចសន្យាឥណទាន ដើម្បីធានាថា អតិថិជនយល់ច្បាស់ពីលក្ខខណ្ឌបំណុល។
• ជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល: ការលើកកម្ពស់ ប្រាក់រៀល កាត់បន្ថយហានិភ័យអត្រាប្តូរប្រាក់លើឥណទាន និងពង្រឹងឯករាជ្យភាពរូបិយវត្ថុជាតិ។

៥. អនុសាសន៍ឆ្ពោះទៅនិរន្តរភាព និងសេចក្តីសន្និដ្ឋាន

ដើម្បីរក្សា និរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ច កម្ពុជាត្រូវផ្លាស់ប្តូរការផ្តោតអារម្មណ៍ពី បរិមាណ ឥណទាន ទៅជា គុណភាព ឥណទាន។

អនុសាសន៍ចម្បងៗ៖

• តម្លាភាព និងការតាមដាន: បន្តពង្រឹងការប្រមូលទិន្នន័យបំណុលគ្រួសារឲ្យបានលម្អិត។
• ការគ្រប់គ្រងហានិភ័យអចលនទ្រព្យ: បន្តអនុវត្តគោលនយោបាយប្រុងប្រយ័ត្នម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះកម្ចី វិស័យអចលនទ្រព្យ ( បញ្ចូលតំណភ្ជាប់អចលនទ្រព្យ ) ។
• ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ: ពង្រឹងយន្តការរួមគ្នារវាង NBC និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា កម្ចីក្រៅផ្លូវការ។

សេចក្តីសន្និដ្ឋាន

កំណើនឥណទាន គឺជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់ ប៉ុន្តែវាត្រូវតែគ្រប់គ្រងដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន។ តាមរយៈវិធានការប្រុងប្រយ័ត្នម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ និងការអប់រំហិរញ្ញវត្ថុទូលំទូលាយ អាជ្ញាធរអាចគ្រប់គ្រងហានិភ័យពីកំណើនឥណទានខ្ពស់ និងរក្សាបាននូវមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា៕

​​❓ សំណួរញឹកញ៉ាប់អំពីកំណើនឥណទាន និងហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច

១. តើអ្វីទៅជាហានិភ័យចម្បងនៃការកើនឡើងនៃ «សមាមាត្រឥណទានធៀបនឹង GDP» នៅកម្ពុជា?

ចម្លើយ: ហានិភ័យចម្បងគឺការបង្ហាញថាទំហំឥណទានដែលបានផ្តល់ឲ្យគឺធំជាងទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចសរុបប្រចាំឆ្នាំទៅទៀត។ នេះបង្កើនហានិភ័យប្រព័ន្ធ (Systemic Risk) នៅក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ហើយធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចងាយរងគ្រោះនឹងវិបត្តិបំណុលគ្រួសារ និងការដួលរលំតម្លៃទ្រព្យសកម្ម ជាពិសេសនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ។

២. តើការកើនឡើងនៃបំណុលគ្រួសារមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ?

ចម្លើយ: បំណុលគ្រួសារខ្ពស់ ប៉ះពាល់ដល់ការចំណាយ (Consumption) របស់ប្រជាជន ដោយសារពួកគេត្រូវបង្វិលសងបំណុលច្រើនជាងការចំណាយលើតម្រូវការផ្សេងៗ។ វាក៏បង្កើនហានិភ័យនៃ បំណុលមិនដំណើរការ (NPLs) នៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារផងដែរ ប្រសិនបើមានការថយចុះចំណូលភ្លាមៗ។

៣. តើធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានអនុវត្តគោលនយោបាយអ្វីខ្លះដើម្បីទប់ស្កាត់ហានិភ័យឥណទាន?

ចម្លើយ: NBC បានអនុវត្ត គោលនយោបាយប្រុងប្រយ័ត្ន (Macroprudential Policies) រួមមាន៖ ការដាក់កម្រិត LTV Ratio (សមាមាត្រប្រាក់កម្ចីធៀបនឹងតម្លៃទ្រព្យបញ្ចាំ) លើកម្ចីអចលនទ្រព្យ ការតម្រូវឲ្យស្ថាប័នរក្សាដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ និងការដាក់ឲ្យអនុវត្ត ស្តង់ដាកិច្ចសន្យាឥណទាន ដើម្បីការពារអតិថិជន។

៤. តើការជំរុញការប្រើប្រាស់ «ប្រាក់រៀល» ជួយដោះស្រាយហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដោយរបៀបណា?

ចម្លើយ: ការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ ប្រាក់រៀល កាត់បន្ថយហានិភ័យអត្រាប្តូរប្រាក់លើឥណទានដែលផ្តល់ជារូបិយបណ្ណបរទេស (ដុល្លារ)។ វាក៏ពង្រឹងប្រសិទ្ធភាព និងឯករាជ្យភាពនៃគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុក្នុងស្រុករបស់ NBC ក្នុងការរក្សាលំនឹងថ្លៃ និងអត្រាការប្រាក់ផងដែរ។

៥. តើអ្វីជាអនុសាសន៍សំខាន់ដើម្បីរក្សានូវនិរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ច?

ចម្លើយ: អនុសាសន៍សំខាន់គឺការផ្លាស់ប្តូរការផ្តោតអារម្មណ៍ពី បរិមាណ ឥណទាន ទៅជាការត្រួតពិនិត្យ គុណភាព ឥណទាន។ នេះទាមទារឲ្យមានការបន្តពង្រឹងតម្លាភាពទិន្នន័យ ការតាមដានហានិភ័យវិស័យអចលនទ្រព្យ និងការជំរុញការផ្តល់ឥណទានទៅកាន់ វិស័យផលិតភាព ដែលបង្កើតតម្លៃបន្ថែមពិតប្រាកដដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។