ភ្នំពេញ៖ នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានឹងប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរខួបលើកទី ៩ ឆ្នាំ នៃការដាក់បញ្ចូល «ចាប៉ីដងវែង» ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីនៃមនុស្សជាតិរបស់ អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO)។ សិល្បៈប្រពៃណីដ៏ចំណាស់នេះ ត្រូវបានចុះបញ្ជីជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ដែលនេះជាមោទកភាព និងការទទួលស្គាល់ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់សម្រាប់វប្បធម៌ជាតិខ្មែរលើឆាកអន្តរជាតិ។
ចាប៉ីដងវែង មិនត្រឹមតែជាឧបករណ៍តន្ត្រីវ័យចំណាស់មួយរបស់កម្ពុជា ដែលមានឆ្លាក់នៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គរវត្តប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជា សិល្បៈប្រពៃណីដ៏សម្បូរបែប ដែលបង្រួមបញ្ចូលរវាង ភាសា តន្ត្រី និងប្រាជ្ញា របស់ដូនតាខ្មែរ។
I. អត្ថន័យ និងតម្លៃនៃចាប៉ីដងវែង
សិល្បៈចាប៉ីដងវែងមានតម្លៃលើសលប់មិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ដោយការច្រៀងរៀបរាប់របស់ចាប៉ី ជាទូទៅមានខ្លឹមសារដូចជា៖
- ការអប់រំសីលធម៌: រំលឹកពីក្បួនសាស្រ្ត ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ដូនតាខ្មែរ ពីសីលធម៌រស់នៅ និងច្បាប់សង្គម។
- ការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌: រៀបរាប់ពីរឿងបុរាណ និងរឿងព្រេងនិទានផ្សេងៗ។
- ភាពច្នៃប្រឌិត: អាចលេងបានទាំងអមជាមួយបទចម្រៀងបុរាណ និងអាចច្នៃប្រឌិតបង្កើតបទថ្មីៗដោយខ្លួនឯងទៀតផង។
II. ការលើកស្ទួយ និងការគាំទ្រពីវិស័យឯកជន
ដោយមើលឃើញពីតម្លៃ និងសក្តានុពលនៃចាប៉ីដងវែងជា សម្លេងរស់នៃជាតិខ្មែរ ថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុន និងសិល្បករខ្មែរជាច្រើនបានរួមគ្នាបង្កើតកម្មវិធីអបអរសាទរខួប ៩ ឆ្នាំនេះឡើង ដើម្បីបន្តរក្សា និងលើកស្ទួយសិល្បៈនេះឲ្យនៅតែគង់វង្សយូរអង្វែង។
ជាក់ស្តែង ក្នុងឱកាសដ៏វិសេសនេះ ក៏មានការប្រកាសពីការប្តេជ្ញារក្សា និងគាំទ្រសិល្បៈបុរាណ ជាពិសេសចាប៉ីដងវែង ឲ្យកាន់តែរីកចម្រើន ទូលំទូលាយដល់សកលលោក។ ជាមួយគ្នានេះ ក៏មានការឧបត្ថម្ភដល់សិល្បៈចាប៉ីខ្មែរជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីទ្រទ្រង់ និងផ្តល់វេទិកាដល់សិល្បករ-សិល្បការិនីចាប៉ីដងវែង បានបញ្ចេញសមត្ថភាព និងទេពកោសល្យ។
ការគាំទ្រទាំងនេះបង្ហាញថា ចាប៉ីដងវែង មិនគ្រាន់តែជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែជា ភាសាផ្សព្វផ្សាយអរិយធម៌ វប្បធម៌ និងអត្តសញ្ញាណខ្មែរ ដ៏សំខាន់មួយដល់សាធារណជន និងពិភពលោក៕